Europa Clipper gaat op missie om te ontdekken of er leven is op de maan van Jupiter

Nasa staat op het punt een ruimteschip te sturen naar een ijzige maan van Jupiter, waar buitenaards leven zich kan handhaven in een enorme oceaan die verborgen ligt onder het met ijs bedekte oppervlak.

De Europa Clipper-missie moet maandag om 12.06 uur lokale tijd worden gelanceerd vanaf het Kennedy Space Center in Florida, nadat het oorspronkelijke plan om donderdag te lanceren werd geschrapt vanwege de harde wind van orkaan Milton.

Als er geen verdere problemen zijn, zal het zes ton wegende ruimtevaartuig – het grootste dat NASA ooit heeft gebouwd voor een planetaire missie – langs Mars vliegen en terug om de aarde slingeren voordat het naar Jupiter wordt gekatapulteerd, waarbij het bijna 2 miljard mijl aflegt voordat het in 2030 zijn bestemming bereikt.

Hoewel de missie van $ 5 miljard (£ 3,8 miljard) niet op zoek gaat naar leven zelf op de ijskoude Jupitermaan, zal de reeks instrumenten van de sonde het oppervlak van Europa afspeuren naar vingerafdrukken van organische verbindingen en snuffelen naar gassen die door de maan zijn vrijgegeven om te beoordelen of het bewoonbaar is.

"Het is een kans voor ons om niet een wereld te verkennen die miljarden jaren geleden misschien bewoonbaar was, maar een wereld die vandaag de dag bewoonbaar zou kunnen zijn, op dit moment", aldus Curt Niebur, een programmawetenschapper op de missie.

Het ruimtevaartuig is meer dan 100 voet lang van begin tot eind, grotendeels vanwege de supergrote zonnepanelen die nodig zijn om voldoende stroom te genereren voor de elektrische systemen van de sonde zo ver van de zon. Het draagt ​​negen instrumenten, waaronder camera's om het maanoppervlak in kaart te brengen en radar om onder de dikke ijslaag van de maan te kijken.

Eerdere observaties van Europa hebben gigantische waterpluimen onthuld die van het bevroren oppervlak spatten, en verleidelijk bewijs voor een 80 mijl diepe ondergrondse oceaan die twee keer zoveel zout water bevat als de aarde onder een 10 tot 15 mijl dikke laag ijs. Als er leven is ontstaan ​​op de Jupitermaan, die ongeveer even groot is als de maan van de aarde, kunnen er verraderlijke verbindingen in het uitgespuugde water zitten.

Naast de routinematige gevaren van de lancering, wordt het ruimtevaartuig geconfronteerd met extreme, en mogelijk computerverstikkende, stralingsniveaus zodra het begint met zijn observaties van Europa. Jupiter wordt omringd door een enorm magnetisch veld dat geladen deeltjes opzweept en ze tegen Europa aan slaat. De intense straling baadt elk ruimtevaartuig dat probeert om het lichaam heen te vliegen.

Ter bescherming is de gevoelige elektronica van Europa Clipper ondergebracht in een met aluminium afgeschermde kluis. In plaats van in een baan om Europa zelf te gaan, zal het om Jupiter cirkelen, vanwaar het 49 keer langs de maan zal vliegen, één keer in de paar weken.

Ondanks de beperkte tijd die het ruimtevaartuig in Europa's meest intense stralingsveld doorbrengt, zal elke flyby, die minder dan een dag duurt, de sonde nog steeds blootstellen aan de equivalente straling van 1m röntgenfoto's van de borstkas.

Ondanks alle schade die het kan veroorzaken, kan de straling brandstof voor leven produceren. Als de hoogenergetische deeltjes watermoleculen in zuurstof en waterstof splitsen in Europa's dunne atmosfeer, kan een deel van de zuurstof de oceaan bereiken en reageren met andere chemicaliën om energie te leveren aan buitenaardse microben.

"Als je denkt aan al het water hier op aarde en dat dan verdubbelt, is dat hoeveel water we denken dat er op Europa zou kunnen zijn," zei Dr. Caroline Harper, het hoofd van de ruimtewetenschap bij het Britse ruimtevaartagentschap. "Water is essentieel voor het leven zoals wij dat kennen, en als we ergens anders in het zonnestelsel leven willen vinden, is de kans groot dat dat op een ijzige maan als deze is. De Europa Clipper-missie zal proberen te ontdekken of Europa een bewoonbare plek is die leven in de enorme oceaan onder het ijzige oppervlak kan ondersteunen."

Het Britse ruimtevaartagentschap heeft £ 9 miljoen geïnvesteerd in wetenschappelijke instrumenten voor een andere missie naar het Jupiter-systeem, de Juice-sonde van Esa, die in 2031 bij de gasreus moet aankomen. De Juice-missie en Europa Clipper zullen samenwerken om Jupiter en zijn manen te bestuderen.

"Het is spannend om te bedenken dat we binnen het volgende decennium definitief wetenschappelijk bewijs kunnen hebben van het potentieel voor bewoonbare werelden buiten onze planeet", aldus Harper.