Israël-Iran: een duel dat de regionale orde hervormt

Het openlijke conflict tussen Israël en Iran markeert een historisch keerpunt in de veiligheidsarchitectuur van het Midden-Oosten. Voor politiek-strateeg Moulay Hicham Mouatadid luidt deze confrontatie het begin in van een nieuw tijdperk: dat van een staat-tegen-staat-oorlog, onbeschaamd, frontaal en gestructureerd rond klassieke militaire logica, ver verwijderd van de asymmetrische patronen die voorheen domineerden.

"Het Midden-Oosten heeft officieel de drempel van een nieuwe fase overschreden", stelt hij. "We bevinden ons niet langer in het rijk van dreigingen of retoriek. Dit is een strategische, gedramatiseerde oorlog, waarbij elke actor op het spel staat voor zijn of haar overleving op de lange termijn."

Voor Israël is deze strategie in lijn met de Begin-doctrine, ontwikkeld in de jaren 80 na de vernietiging van de Iraakse kernreactor Osirak. Voor Tel Aviv is het doel om elke vijandelijke nucleaire capaciteit te neutraliseren voordat deze überhaupt operationeel is. "Israël mobiliseert hier de essentie van zijn uitgebreide afschrikkingsstrategie: preventief elke potentiële vijand aanvallen", legt Mouatadid uit. Deze houding is gebaseerd op de nauwe integratie tussen het Israëlische leger, de Mossad en hun cybersecuritycapaciteiten.

Geconfronteerd met dit offensief heeft Iran geen andere keuze dan frontaal te reageren. "Het is geen kwestie van prestige, maar een existentiële noodzaak", benadrukt de expert. Teheran is van plan verticale afschrikking in te voeren en de aanvallen te intensiveren om een ​​nieuwe Israëlische aanval onhoudbaar te maken. Ballistische raketten, langeafstandsdrones en cyberaanvallen zijn nu geïntegreerd in een hybride strategie die erop gericht is de vijandelijke verdediging te verzwaren.

Naast het militaire front weerspiegelt dit conflict ook een versnelde regionale herstructurering. De opkomst van de BRICS-landen, interne spanningen in Syrië en Libanon en de afbrokkeling van traditionele rode lijnen verzwakken de oude waarborgen. "Noch Moskou, noch Peking lijken bereid een snelle de-escalatie op te leggen", merkt Mouatadid op. Ondertussen passen Riyad, Doha, Ankara en Caïro hun posities aan in het licht van de nieuwe energie- en geopolitieke realiteit.

Militair gezien behoudt Israël een duidelijk technologisch voordeel, met zijn meerlagige antiraketsystemen (Iron Dome, Davids Slinger, Arrow) en zijn luchtoverwicht. Maar volgens Mouatadid hanteert Iran een logica die is geïnspireerd op de Chinese militaire school: "Niet om de macht frontaal te confronteren, maar om deze zijdelings uit te hollen door opeenvolgende schokken in onontdekte gebieden."

Psychologisch terrein wordt echter een wapen op zich. Met zijn spectaculaire aanvallen probeert Israël zijn vastberadenheid te tonen aan westerse mogendheden. Iran daarentegen rekent op de uitholling van Israëls binnenlandse front. "Tijd wordt hier een strategische vector, geen simpele parameter", vat de analist samen.

Ten slotte blijft de juridische dimensie van het conflict opzettelijk stil. Geen van beide partijen wil de kwestie voorleggen aan de VN-Veiligheidsraad. "Het is een veronderstelde militaire patstelling, maar politiek stilzwijgend", merkt Moulay Hicham Mouatadid op, waarmee hij de erosie van het internationaal recht in de regulering van gewapende conflicten benadrukt.

Op de middellange termijn zal de ontwikkeling van deze oorlog grotendeels afhangen van twee variabelen: de sterkte van de militaire toeleveringsketens van de twee mogendheden en het vermogen van de Golfstaten om bemiddeling af te dwingen. "Als het conflict voortduurt, zouden we getuige kunnen zijn van de transformatie van een eenmalige oorlog naar een permanente conflictarchitectuur", waarschuwt hij. Een vooruitzicht dat elke aanval tot een nieuwe strategische norm zou maken, en niet langer een uitzondering.