Communistische en extreemrechtse kandidaten naar tweede ronde presidentsverkiezingen Chili

De presidentsverkiezingen in Chili gaan in december in een tweede ronde tussen een communistische partij en een extreemrechtse kandidaat, nadat de eerste ronde op zondag geen definitieve winnaar opleverde.

De verkiezingscampagne werd gedomineerd door criminaliteit en immigratie, aangezien de toestroom van mensen naar het land de afgelopen jaren is toegenomen. Kandidaten beloofden buitenlandse bendes, zoals Tren de Aragua uit Venezuela, te bestrijden.

Jeannette Jara van de communistische partij, lid van de regeringscoalitie, won nipt de eerste ronde, op de voet gevolgd door haar extreemrechtse rivaal José Antonio Kast.

De uitslag zal naar verwachting Kast een steun in de rug geven, aangezien Jara de enige linkse kandidaat was die het opnam tegen meerdere rechtse kandidaten, waardoor de stemmen voor rechts verdeeld raakten.

In de tweede ronde van 14 december zullen de kiezers zich moeten scharen achter een van deze twee kandidaten.

Kast zal naar verwachting stemmen winnen van andere kandidaten die de laatste twee niet hebben gehaald, waaronder de centrumrechtse senator Evelyn Matthei en de radicaal-libertarische congresafgevaardigde Johannes Kaiser.

Als hij wint, wordt Chili het nieuwste land in Latijns-Amerika dat naar rechts opschuift.

Kast is een conservatieve advocaat en voormalig congreslid die de tweede ronde van de verkiezingen van 2021 verloor van president Gabriel Boric. Dit is zijn derde kandidatuur voor het presidentschap.

De vader van negen kinderen heeft gepleit voor een strenge aanpak van immigratie, inclusief een "grensmuur" in de stijl van Trump. Hij is tegen abortus, zelfs in geval van verkrachting, heeft kritiek geuit op milieuactivisme en het inheemse activisme, en wil de staat kleiner maken.

Zijn broer was minister tijdens de dictatuur van Augusto Pinochet en zijn vader was lid van de nazipartij.

Kast zei tijdens de verkiezingsavond dat Chili "de continuïteit van een zeer slechte regering - misschien wel de slechtste regering in de democratische geschiedenis van Chili" moest vermijden.

Jara is lid van de Communistische Partij, maar velen zien haar in de praktijk als centrumlinks.

Ze was minister in de regering van Boric en haar programma omvatte onder meer de belofte om de productie van lithium – een essentieel metaal voor elektronica – te verhogen, het minimumloon te verhogen, nieuwe gevangenissen te bouwen en het leger in te zetten om de grenzen van Chili te bewaken.

Toen de resultaten binnenkwamen, zei ze: "De democratie in ons land moet worden beschermd en gewaardeerd. En het kost ons veel om die te herstellen, want vandaag de dag staat ze onder druk."

Beide kandidaten hebben hun beloftes over criminaliteit en immigratie aangescherpt, aangezien de georganiseerde misdaad en ontvoeringen in het land zijn toegenomen.

De buitenlandse bevolking van Chili is sinds 2017 gegroeid. De Nationale Migratiedienst meldde in december 2023 dat de toestroom van mensen naar het land meer dan 1,9 miljoen mensen bedroeg. Officiële schattingen suggereren dat minstens 330.000 illegale migranten in het land zijn, van wie velen uit Venezuela komen.

Kast wijt de toenemende criminaliteit aan immigratie, hoewel verschillende studies suggereren dat mensen die in het buitenland geboren zijn gemiddeld minder misdaden plegen dan Chilenen.

Chili, dat wordt gezien als welvarender en veiliger in vergelijking met sommige andere Latijns-Amerikaanse landen, is een aantrekkelijke bestemming voor migranten in de regio en voor degenen die terugkeren uit de VS na de migratie-inspanningen van president Donald Trump.

Kast heeft beloofd sloten te bouwen langs de noordgrens van Chili met Peru en Bolivia, en massadeportaties uit te voeren van ongedocumenteerde migranten en mensen die illegaal het land zijn binnengekomen.

Hij heeft ook nieuwe zwaarbewaakte gevangenissen beloofd, zoals die in El Salvador.

Jara heeft beloofd nieuwe gevangenissen te bouwen en buitenlanders die veroordeeld zijn voor drugshandel uit te zetten.

Deze verkiezingen waren de eerste keer dat alle kiesgerechtigden automatisch werden geregistreerd om te stemmen en dat stemmen verplicht was in Chili.