Syrische rebellen benoemen nieuwe interim-premier

Syrische rebellen hebben Mohammed al-Bashir benoemd tot interim-premier na de recente val van het regime van Bashar al-Assad. Dit markeert een belangrijke verandering voor Syrië, dat sinds maart 2011 in conflict is. De aankondiging werd gedaan te midden van tekenen dat het leven in de hoofdstad Damascus weer normaal werd, waar banken en winkels weer open gingen. Al-Bashir, die de door Hayat Tahrir al-Sham geleide Syrische reddingsregering leidt, zal tot 1 maart 2025 als interim-premier optreden. Hij benadrukte het belang van stabiliteit en vertelde Al Jazeera: "Nu is het tijd voor de mensen om te genieten van stabiliteit en rust."

Deze verandering gaat gepaard met de dramatische exit van Assad, die naar verluidt naar Moskou vluchtte toen de rebellen hun overname van de hoofdstad versnelden. Eerder leidde al-Bashir het feitelijke bestuur binnen het door rebellen bezette gebied van Idlib, wat zijn politieke wortels en ervaring demonstreert nu hij naar voren treedt om deze overgangsregering te leiden.

Nu koesteren velen hoop op verandering, aangezien de overblijfselen van Assads regime beginnen te verdwijnen. Rebellen hebben beloofd om degenen die verantwoordelijk zijn voor misdaden onder de vorige regering ter verantwoording te roepen, wat zowel lokale als internationale belangstelling heeft gewekt. Al-Bashir hintte ook op gezamenlijke inspanningen voor bestuur, waarbij leden van het verdreven regime betrokken zijn om continuïteit te bevorderen en publieke zorgen over de overgang te verlichten.

Abu Mohammed al-Jolani, leider van de islamistische facties die zich mobiliseren tegen Assad, sprak zijn hoop op vrede uit en stelde dat Syrië genoeg conflicten heeft meegemaakt en zich moet richten op het pad naar ontwikkeling en wederopbouw. ​​Zijn opmerkingen komen terwijl onderhandelingen met regionale spelers zoals Turkije en Qatar wijzen op bredere gevolgen voor de Syrische soevereiniteit onder rebellenbestuur.

Met de benoeming van al-Bashir lijkt de greep van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) sterk, wat vragen oproept bij westerse regeringen en critici die Hayat Tahrir al-Sham hebben gebrandmerkt als verbonden met extremistische ideologieën. In de loop der jaren is Hayat Tahrir al-Sham uitgegroeid tot de dominante rebellengroep te midden van de langdurige Syrische burgeroorlog, waarbij ze hun eerdere banden met al-Qaeda hebben overgezet, wat de diplomatieke erkenning door de internationale gemeenschap compliceert.

Niettemin richt de focus van internationale waarnemers zich op hoe de nieuwe interim-regering haar legitimiteit zal uitoefenen en hoe ze van plan is de diverse gemeenschappen in Syrië te verenigen. Het Syrische conflict heeft velen verdeeld langs etnische en sektarische lijnen, wat een complex mozaïek van belangen en potentiële conflicten in de toekomst creëert.

Het lot van vluchtelingen behoort ook tot de dringende zorgen, met miljoenen ontheemden tijdens het negen jaar durende conflict, waarbij velen de situatie angstig in de gaten houden vanuit buurlanden en daarbuiten. De VN meldt Syrië als de grootste vluchtelingencrisis ter wereld, wat vragen oproept over de wederopbouw en of terugkerende families nog een thuis hebben om naar terug te keren.

De wereldgemeenschap kijkt nauwlettend toe hoe de nieuw aangestelde leiders hun koers uitzetten. De relatie met externe machten, met name Iran en Rusland, blijft integraal, waarbij beide landen een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ondersteunen van Assads regime tijdens de burgeroorlog. De invloed van Iran op Syrië is met name zorgwekkend, aangezien het verlies van Assad de langdurige strategische uitlijning kan veranderen.

De uitkomst van al-Bashirs regering is net zozeer afhankelijk van zijn vermogen als van de manier waarop externe relaties zijn beleid vormgeven. Er zijn oproepen gedaan aan de Verenigde Staten om af te zien van regelrechte steun aan Hayat Tahrir al-Sham, na publieke toezeggingen voor erkenning van nieuwe overheidsstructuren die alle groepen omvatten. Het vooruitzicht op vreedzame betrokkenheid lijkt kwetsbaar, maar mogelijk haalbaar, afhankelijk van de richting die al-Bashir en zijn team de toekomst van Syrië inslaan.

De opkomst van Al-Bashir uit onbekende kringen om het gezicht van Syrië te worden, suggereert de urgentie die leiders voelen om autoriteit te vestigen te midden van instabiliteit. Zijn beloften van stabiliteit suggereren strategisch vooruitzicht te midden van zulke chaos, maar het blijft onzeker of de overgangspremier eenheid kan smeden tussen uiteenlopende krachten.

Na het tumult zal de focus ongetwijfeld blijven liggen op het herstellen van basisvoorzieningen, verantwoording voor misdaden uit het verleden en het waarborgen van de veiligheid van inwoners die enorm hebben geleden. De grens tussen hoop en scepsis blijft dun, maar velen verlangen naar een vredig leven na bijna een decennium van strijd.

Nu het leven voorzichtig terugkeert naar de straten van Damascus, heeft de nieuwe regering de taak om de wonden te helen die zijn achtergelaten door jaren van conflict, controle te laten gelden en de lethargie van onzekerheid te overwinnen. De komende maanden kunnen inzicht bieden of dit laatste hoofdstuk echte verandering kan betekenen voor het Syrische volk.