Ongekende stijging: Marokkaans-Israëlische handel bloeit te midden van conflict in Gaza

In een opmerkelijke ontwikkeling is de handel tussen Marokko en Israël in 2024 enorm gestegen en bereikte ongekende niveaus ondanks het aanhoudende conflict in Gaza. Deze economische bloei, mogelijk gemaakt door de Abraham-akkoorden van 2020, heeft kritische debatten aangewakkerd over de implicaties van het verdiepen van economische banden te midden van humanitaire crises.

Volgens de laatste gegevens van het Abraham Institute for Peace Agreements bedroeg de bilaterale handel tussen Marokko en Israël in juni 2024 $ 8,5 miljoen, wat een verbluffende stijging van 124% betekent in vergelijking met dezelfde periode in 2023. In de eerste zes maanden van 2024 bereikte het totale handelsvolume $ 53,2 miljoen, een stijging van 64% ten opzichte van het voorgaande jaar.

Deze aanzienlijke stijging van de handel vindt plaats tegen de achtergrond van de voortdurende militaire operaties van Israël in Gaza, die op brede internationale veroordeling hebben gestuit, ook van velen binnen Marokko. Het conflict, dat nu al tien maanden duurt, heeft geleid tot een humanitaire catastrofe, waarbij duizenden Palestijnse burgers in het kruisvuur terecht zijn gekomen.

De opbloeiende economische relatie tussen Marokko en Israël is zowel opmerkelijk als controversieel. Sommige analisten beweren dat de groeiende handel van Marokko met Israël, met name in zo'n turbulente periode, een zorgwekkende prioriteit van economische belangen boven solidariteit met het Palestijnse volk weerspiegelt - een zaak die Marokko historisch gezien heeft verdedigd.

Deze verschuiving zou de langdurige positie van Marokko als een fervente voorstander van Palestijnse rechten kunnen ondermijnen en mogelijk een aanzienlijk deel van de bevolking kunnen vervreemden, die nog steeds sympathie heeft voor de benarde situatie van Palestijnen onder Israëlische bezetting. Er zijn protesten uitgebroken in grote steden als Tanger, Casablanca en buiten het parlement in Rabat, waarbij demonstranten eisten dat de regering de diplomatieke banden met Israël verbrak.

Hoewel de economische voordelen van toegenomen handel duidelijk zijn - in sectoren als landbouw, toerisme en diensten - is er groeiende bezorgdheid dat deze winsten een morele prijs hebben. De ondertekening van de Abraham-akkoorden, die de versterking van de diplomatieke banden tussen Marokko en Israël in december 2020 mogelijk maakten, werd aanvankelijk geprezen als een stap in de richting van regionale vrede en samenwerking. De akkoorden zijn echter ook bekritiseerd omdat ze de kern van de Palestijnse staat opzij schuiven en zich in plaats daarvan richten op economische en diplomatieke banden die weinig doen om de grondoorzaken van het Israëlisch-Palestijnse conflict aan te pakken.

Het besluit van de Marokkaanse regering om de banden met Israël te versterken, heeft kritiek gekregen van sommige politieke facties in het land, die de stap zien als een verraad van Marokko's historische verplichtingen. Hoewel de regering haar acties verdedigt als onderdeel van een bredere strategie om de geopolitieke positie en economische veerkracht van Marokko te verbeteren, blijven de timing en optiek van dergelijke stappen omstreden.

Regionaal gezien is Marokko niet het enige land dat zijn economische relatie met Israël uitbreidt. De handel tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Egypte is ook toegenomen, hoewel de context voor elk land verschilt. Zo bereikte de handel tussen Israël en de VAE in juni 2024 $ 271,9 miljoen, een bescheiden stijging van 5% ten opzichte van juni 2023. Deze groei verbleekt echter in vergelijking met de piek in de handel tussen Marokko en Israël, wat aanleiding geeft tot nader onderzoek naar de unieke positie van Marokko binnen het Abraham-akkoord.

Nu de economische banden tussen Marokko en Israël blijven bloeien, zullen de morele en politieke implicaties van deze relatie een onderwerp van intens debat blijven, zowel nationaal als internationaal.