Grootste kerncentrale ter wereld krijgt groen licht voor herstart

De Japanse lokale autoriteiten hebben vrijdag ingestemd met de herstart van 's werelds grootste kerncentrale, voor het eerst sinds de ramp in Fukushima in 2011.

Hideyo Hanazumi, gouverneur van de provincie Niigata waar de kerncentrale Kashiwazaki-Kariwa zich bevindt, vertelde op een persconferentie dat hij de herstart "zou goedkeuren". Hiervoor is definitieve toestemming nodig van de Japanse nucleaire toezichthouder.

De kerncentrale werd stilgelegd toen Japan de stekker uit de kernenergie trok na een enorme aardbeving en tsunami die in 2011 drie reactoren van de kerncentrale in Fukushima tot een meltdown brachten.

Het land, dat kampt met weinig grondstoffen, wil nu echter kernenergie nieuw leven inblazen om zijn grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, tegen 2050 koolstofneutraal te zijn en te voldoen aan de groeiende energiebehoefte met behulp van kunstmatige intelligentie.

Veertien reactoren, voornamelijk in westelijke en zuidelijke regio's, zijn sinds de sluiting na Fukushima weer in bedrijf genomen onder strikte veiligheidsnormen.

De 400 hectare grote Kashiwazaki-Kariwa-centrale aan de kust van de Japanse Zee, tegenover het Koreaanse schiereiland, zou de eerste herstart zijn voor Fukushima-exploitant Tepco sinds de ramp. De enorme faciliteit in centraal Japan is uitgerust met een 15 meter hoge muur in geval van tsunami's, nieuwe noodstroomsystemen op hoger gelegen terrein en andere maatregelen.

Voor de aardbeving en tsunami van 2011, waarbij ongeveer 18.000 mensen omkwamen, genereerde kernenergie ongeveer een derde van de Japanse elektriciteit, terwijl fossiele brandstoffen het grootste deel van de rest voor hun rekening namen.

Yoko Mulholland van klimaatdenktank E3G zei dat premier Sanae Takaichi, die vorige maand aan de macht kwam, zich meer dan voorgaande leiders richt op het herstarten van kernenergie.

"Takaichi plaatst de uitbreiding van de kernenergiecapaciteit en energiezelfvoorziening centraal in het energiebeleid, zonder veel nadruk te leggen op de uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen", zei ze.

Energiebedrijf Kansai Electric maakte in juli bekend een eerste stap te zetten in de bouw van de eerste nieuwe kernreactor van het land sinds de ramp in Fukushima.

Stijgende windkosten
Japan is na China, de Verenigde Staten, India en Rusland de vijfde grootste uitstoter van koolstofdioxide ter wereld en is sterk afhankelijk van geïmporteerde fossiele brandstoffen.

Bijna 70% van de Japanse energiebehoefte werd in 2023 gedekt door elektriciteitscentrales die kolen, gas en olie verbranden – een percentage dat Tokio de komende 15 jaar wil terugdringen tot 30%-40%.

Bijna al deze fossiele brandstoffen moeten worden geïmporteerd, tegen een kostprijs van ongeveer $ 500 miljoen per dag.

Tokio wil hernieuwbare energiebronnen in 2040 tot zijn belangrijkste energiebron maken.

Volgens een plan dat de regering in februari heeft goedgekeurd, zal kernenergie in het fiscale jaar dat begint in april 2040 goed zijn voor ongeveer 20% van de Japanse energievoorziening – een stijging ten opzichte van 8,5% in 2023/24.

Het land heeft ook ambitieuze nieuwe doelstellingen geformuleerd die de bijdrage van windenergie aan de energiemix tegen het fiscale jaar 2040 moeten laten stijgen tot tussen de 4% en 8% – een stijging ten opzichte van ongeveer 1% nu.

Maar de kosten voor windenergie stijgen sterk; eind augustus trok het Japanse conglomeraat Mitsubishi zich terug uit drie belangrijke windenergieprojecten die niet langer rendabel werden geacht.

Japan staat nog steeds voor de lastige taak om de Fukushima-centrale te ontmantelen, een project dat naar verwachting tientallen jaren zal duren.

In augustus stuurden Japanse technici op afstand bestuurbare robots naar een van de beschadigde reactorgebouwen als onderdeel van de voorbereidingen om radioactief puin te verwijderen.

Gevaarlijk hoge stralingsniveaus maken het verwijderen van gesmolten brandstof en ander puin tot een bijzonder lastige uitdaging.