Volg ons op Facebook

Walaw

Beleid

Gesprekken na slavernij-excuses leggen in Suriname verborgen trauma bloot

Monday 01 July 2024 - 12:00

Zoom

Wat hebben de excuses van de Nederlandse regering en koning Willem-Alexander voor het slavernijverleden betekend in Suriname? Nu het herdenkingsjaar ten einde loopt, maken verschillende Afro-Surinaamse organisaties in Suriname de balans op. Wat is in Suriname het verhaal het afgelopen jaar geweest?

De koning maakte op 1 juli vorig jaar niet alleen excuses, hij vroeg ook om vergiffenis. Dat was voor een groep marronleiders, inheemse leiders en leiders van Afro-Surinaamse gemeenschappen aanleiding om een brief aan Rutte en aan de koning te schrijven.

In de brief stond onder meer dat de excuses waren ontvangen, de woorden waren aangehoord en dat de gezagdragers en de nazaten met elkaar zouden overleggen hoe hierop te antwoorden. "Als er excuses worden aangeboden, dan moet natuurlijk ook door de andere kant de excuses al dan niet worden aanvaard", zegt theoloog Frank Jabini. "Een antwoord en het proces daarnaartoe kan bij zowel slachtoffers als daders helend werken."

Krutu's

Samen met socioloog Helmut Gezius is hij betrokken bij een traject waarbij door het hele land bijeenkomsten worden gehouden met de leiders van de gemeenschappen en de nazaten. Deze bijeenkomsten en vergaderingen worden op een eigen, traditionele manier georganiseerd tijdens zogeheten krutu's.

"In de verschillende dorpen en binnen de leefgemeenschappen krijgen mensen de gelegenheid te reageren zoals dat in deze gemeenschappen gaat. Het kunnen bijeenkomsten van dagen zijn en uiteindelijk zal er dan een besluit genomen worden en spreken we met één mond", zegt Jabini.

Helmut Gezius wijst op het spirituele aspect dat vastzit aan deze krutu's. "De excuses zijn niet alleen aan ons als nazaten aangeboden, maar ook aan de voorouders. Dus ook zij worden erbij betrokken."

Het komende jaar zal dit volop plaatsvinden in Suriname maar hoelang zo'n traject duurt en wanneer er dan daadwerkelijk een antwoord op de gemaakte excuses zijn geformuleerd, is nog niet duidelijk. "We willen hier echt de ruimte en tijd voor nemen, want het is heel intens. Bovendien is dit eenmalig: er zal voor eens en altijd een reactie komen."

Wat Gezius en Jabini nu al zien, is dat de gesprekken over slavernij en de excuses heel veel losmaken. Slavernij is volgens hen een trauma en een taboe waar lange tijd nauwelijks over gesproken werd, maar die overal in de Surinaamse samenleving voelbaar zijn.